D\' Artagnan Grandcafé

Velen kennen de naam d’Artagnan als de naam van de beroemde vierde musketier Charles Debatz-Castelmore, graaf van Artagnan uit het boek ‘De Drie Musketiers’ van Alexandre Dumas Père uit 1884. Het boek vertelt het verhaal van de jonge edelman d\'Artagnan die het ouderlijk huis verlaat om zich net als zijn vader aan te sluiten bij de Musketiers; de elitegarde van de Franse koning. Samen met de drie Musketiers, Porthos, Aramis en Athos, verdedigt d’Artagnan de eer van de koning onder het motto \'één voor allen, allen voor één\'.

Relatief weinig mensen weten dat d’Artagnan niet alleen een figuur uit een roman is maar dat deze musketier daadwerkelijk geleefd heeft.

De echte d’Artagnan werd geboren in de Gascogne in het jaar 1611. Al op jonge leeftijd maakte hij carrière in het Franse leger en klom op tot ‘Capitaine des Mousquetaires de Roi’, één van de begeerlijkste posten aan het hof van Lodewijk de 14e, de zonnekoning. Lodewijk had een voorliefde voor pracht en praal. Om zijn rijk en rijkdom te vergroten, zou hij bijna zijn hele leven oorlog voeren. In 1672 trok een leger van maar liefst 120.000 Fransen naar het noorden op om de Republiek der Nederlanden te bezetten.

De vesting Maastricht stond hierdoor midden in de belangstelling. In 1673 leidde Lodewijk XIV zelf het beleg van de stad. Twee compagnies musketiers trokken mee in de strijd tegen Maastricht; één compagnie onder leiding van de graaf de Montbron en één compagnie onder leiding van d’Artagnan. Deze laatste compagnie bereed gevlekte schimmels en werd de witte compagnie genoemd. De strijd concentreerde zich rond de Tongerse Poort. Buiten de poort werd de Franse aanval ondersteund door twee batterijen geschut op de noordhelling van de Sint-Pietersberg.

Op de avond van 24 juni 1673 achtte Lodewijk de tijd rijp om zijn troepen een stormaanval op de vestingwerken te laten uitvoeren. Op 25 juni tegen de middag deden de Fransen een poging de halvemaan, een onderdeel van de vestingwerken, te veroveren. De graaf de Montbron viel met zijn zwarte musketiers de voorzijde aan, terwijl de witte musketiers van d’Artagnan de achterzijde van de halvemaan binnen vielen. Bij het binnendringen van het vestingwerk werd d’Artagnan dodelijk getroffen door een musketschot van een Staatse.

In het Waldeckpark, nabij het Tongerse Plein, markeert een klein beeldje de plaats waar Charles d’Artagnan om het leven kwam.

Het beleg van 1673 verliep verder voor de Fransen voorspoedig. Maastricht gaf zich onder eervolle voorwaarden aan de zonnekoning over en zou tot 1678 een Franse stad blijven.

Niet alleen aan de naam van het Grand Café d’Artagnan kleeft een rijke historie, ook de locatie aan de Graanmarkt 3 in Maastricht kan terugkijken op een bewogen verleden. Op deze plek, achter het koor van de Onze Lieve Vrouwenkerk, moet in vroeger tijden de graanmarkt geweest zijn. Het pand is in 1660 gebouwd als brouwershuis en moet er ten tijde van de belegering door Lodewijk XIV al gestaan hebben. De geschilderde en gepleisterde gevel met haar zes Ioninsche pilasters der groote orde is typisch voor de architectuur in de tweede helft van de 17e eeuw. Na eerder diverse horecabestemmingen gehad te hebben, opent in 2003, het jaar van het festival d’Artagnan in Maastricht, Grand Café d’Artagnan haar deuren in dit statig pand.